ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>
มัชปาหิต
เป็นชื่ออาณาจักรหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีอำนาจอยู่ระหว่างปี พ.ศ.1836 - 2063 มีศูนย์กลางการปกครองอยู่ที่ชวาภาคตะวันออก (ใกล้เมืองสุราบายาในปัจจุบัน) แผ่อิทธิพลไปครอบครองดินแดนที่เป็นหมู่เกาะอินเดียตะวันออกทั้งหมดยกเว้นเกาะซิลิเบสภาคเหนือ และข้ามฟากมาครอบงำรัฐต่าง ๆ ในแหลมและคาบสมุทรมลายู รวมทั้งปัตตานี ซึ่งขณะนั้นเรียกว่าลังกาสุกะ และกลันตัน
มีหลักฐานหลายแห่งกล่าวถึงความเป็นมาของอาณาจักรมัชฌปาหติ คือ ก่อนเกิดอาณาจักรนี้ในชวาตะวันออก มีรัฐหรืออาณาจักรเล็ก ๆ หลายอาณาจักร แต่อาณาจัรที่มีอานุภาพมากที่สุดได้แก่ อาณาจักรสิงหัตส่าหรี ซึ่งพระเจ้าเกนอังรกทรงตั้งขึ้น เมื่อปี พ.ศ.1763 สามารถปราบอาณาจักรจงคละและอาณาจักรกะฑิริได้สำเร็จ ต่อมาในสมัยพระเจ้ากฤตนคร (พ.ศ.1811 - 1835) ร่วมสมัยกับพ่อขุนรามคำแหง ฯ แห่งกรุงสุโขทัยเป็นกษัตริย์ชวาองค์แรก ที่ยกกองทัพไปปราบอาณาจักรศรีวิชัยที่สุมาตราได้ และได้ยึดครองบางส่วนของเกาะสุมาตราตีได้เกาะบาหลี มะทุราส่วนหนึ่งของเกาะบอร์เนียว และเกาะใกล้เคียงอื่น ๆ และเริ่มมีสงครามกับไทยเรื่องอำนาจอธิปไตยเหนือช่องแคบมะละกาด้วย
ในปีสุดท้ายแห่งรัชกาลนี้ คณะทูตจีนจากราชสำนักจีน (จักรพรรดิ์กุบไล่ข่าน) ได้มาทวงเครื่องบรรณาการ (จิ้มก้อง) พระเจ้ากฤตนครทรงพิโรธให้จับตัวราชทูตมาตัดหู และกรีดหน้าแล้วปล่อยตัวไป หลังจากนั้นไม่นานเจ้าชายชัยขัตวงศ์แห่งกะฑิริได้ก่อการขบถยึดอำนาจไว้ได้ พระเจ้ากฤตนครสิ้นพระชนม์ในที่รบ ระเด่นวิชัยราชบุตรเขยของพระองค์ หนีภัยไปซ่องสุมผู้คนอยู่ที่มัชปาหิต
ในปี พ.ศ.1836 จักรพรรดิ์กุบไล่ข่ายได้ส่งกองเรือมาแก้แค้น ระเด่นวิชัยได้เข้าร่วมกับกองทัพจีน ยกกำลังเข้าล้อมอาณาจักรสิงหัตสาหรีปราบเจ้าชายชัยขัตวงศ์ได้แล้วระเด่นวิชัยได้ระดมกำลังขับไล่ทหารจีนออกไปจากชวาได้ แล้วขึ้นครองราชย์สืบแทน แต่ได้ย้ายราชธานีไปสร้างราชธานีใหม่ ณ ที่ตั้งค่ายมัชปาหิตเรียกอาณาจักรใหม่ว่าอาณาจักรมัชปาหิต ตั้งแต่ปี พ.ศ.1836
ไทยห็นมัชปาหิตแผ่อำนาจเข้ามาแย่งเมืองอาเจ ซึ่งเป็นของไทยในเกาะสุมาตราจึงส่งกองทัพไปรบมัชปาหิต เมื่อปี พ.ศ.1838 สงครามได้ยุติลงเพราะพระเจ้ากรุงจีนขอไว้
ต่อมามัชปาหิตได้ยกกองทัพไปสุมาตรา และเข้าตีเมืองอาเจอีก กองทัพเรือไทยจึงยกลงไปตีเกาะชวา เมื่อปี พ.ศ.1849 ในการสงครามครั้งนั้นไทยได้ทิ้งปืนใหญ่ไว้สองกระบอก
อาณาจักรมัชปาหิตมีกษัตริย์ปกครองเจ็ดองค์ ต่อมาได้มีการก่อการขบถจนกลายเป็นสงครามกลางเมืองยืดเยื้อ ทำให้อำนาจของอาณาจักรมัชปาหิต อ่อนกำลังลงรัฐต่าง ๆ ที่เคยอยู่ในอำนาจต่างก็ตั้งตัวเป็นอิสระ เจ้าชายปรเมศวรได้อพยพลี้ภัยไปสร้างเมืองมะละกาขึ้นที่แหลมมลายู การขบถสงบลงโดยพระเจ้ายูโล แห่งราชวงศ์เหม็ง ส่งแม่ทัพเช็งโหยกกองทัพเรือไปปราบจับหัวหน้าขบถประหารชีวิต
อาณาจักรมัชปาหิตเสื่อมสลายไปเพราะอาณาจักรมะละกา ซึ่งเข้ารีตศาสนาอิสลามแล้วยกกองทัพไปรุกรานมัชปาหิต เมื่อปี พ.ศ.2021 โอรสของกษัตริย์โบนัง ผู้เป็นกษัตริย์องค์สุดท้ายของมัชปาหิต พร้อมด้วยเจ้านาย และบริหารได้ลี้ภัยไปอาศัยอยู่ในเกาะบาหลี และได้สกัดกั้นไม่ให้ศาสนาอิสลาม แผ่เข้าไปในเกาะนั้นได้สำเร็จ
>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>
