ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

มรรค

"ทาง เหตุ ใช้คู่กับผลว่าเป็นเหตุเป็นผลในทางพระพุทธศาสนา เป็นชื่อแห่งโลกุตรธรรม คู่กับผลมีสี่ชั้น คือ โสดาปัตติมรรค สกิทาคามิมรรค อนาคามิมรรค อรหัตมรรค"

มรรคเป็นทางของจิตให้ผู้ปฏิบัติบำเพ็ญจิตดำเนินไปสู่พระนิพพาน  หรือทางของจิตซึ่งจะยังผู้ปฏิบัติให้เข้าถึง ความเป็นพระอริยบุคคลเป็นเหตุให้ผู้ปฏิบัติ ได้ถึงความดับทุกข์ โดยดำเนินไปตามทางที่จะไปสู่พระนิพพาน  หรือทางที่จะให้เข้าถึงความเป็นพระอริยบุคคลนั้น

กล่าวโดยองค์ธรรมทางนั้นได้แก่มรรคมีองค์แปดที่เรียกว่า มัชฌิมาปฏิปทา แปลว่าทางสายกลาง คือ สัมมาทิฐิ  ความเห็นชอบ สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ สับมาวาจา การเจรจาชอบ สัมมากัมมันตะ การทำงานชอบ สัมมาอาชีวะ การเลี้ยงชีพชอบ สัมมาวายามะ การตั้งความเพียรชอบ สัมมาสติ ความระลึกชอบ สัมมาสมาธิความตั้งใจชอบ

มรรค นอกจากแปลว่าทางและเหตุ ยังมีแปลว่า "เป็นเครื่องไปสู่พระนิพพาน" "เป็นธรรมอันผู้ต้องการพระนิพพานพึงแสวงหา" "เป็นธรรมอันฆ่ากิเลส"

"มรรคได้ชื่อว่าเป็นธรรมไม่มีเครื่องหมาย เพราะกำหนดรู้สังขารโดยเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา แล้วออกจากสังขาร หรือไม่มีรูปนิมิต ราคะนิมิต เป็นต้น" "มรรคๆ ได้ชื่อว่า เป็นธรรมไม่มีที่ตั้ง ว่างเปล่า โล่งเตียน เพราะว่างเปล่าปราศจากสังขารและราคะ เป็นต้น แและเพราะนิพพานอันว่างเปล่า ไม่มีเครื่องหมาย และไม่มีที่ตั้งเป็นอารมณ์"

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>