ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์

เป็นพระราชทินนามของ สมเด็จพระมหาสมณเจ้าพระองค์หนึ่งคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมสมเด็จพระปวเรศวริยาลงกรณ์ หรือสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ สถิต ณ วัดบวรนิเวศวิหาร พระองค์ทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราชเจ้า พระองค์ที่แปด แห่งกรุงรัตนโกสินทร และทรงเป็นพระมหาสมณเจ้าพระองค์ที่สอง พระองค์ทรงเป็นนักปราชญ์ใหญ่องค์หนึ่งของไทย

พระองค์ประสูติเมื่อปี พ.ศ.2352 ทรงผนวชเป็นสามเณรมาตั้งแต่ในรัชกาลที่สอง อุปสมบทเป็นพระภิกษุ ในรัชกาลที่สาม และได้เป็นพระราชาคณะในรัชกาลที่สี่ ได้ทรงรับสถาปนาเป็น กรมหมื่นบวรรังษีสุริยพันธุ์ ฯ ต่อมาในปี พ.ศ.2416 ทรงได้รับสถาปนาเลื่อนพระยศเป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ ปี พ.ศ.2424 ได้ทรงรับมหาสมณุตมาภิเษก เป็น กรมสมเด็จพระปวเรศวริยาลงกรณ์ ฯ

ในการทรงสถาปนาขึ้นเป็น "กรมสมเด็จพระ" ครั้งนี้มีเจ้ากรมเป็น พระยาปวเรศวิรยาลงกรณ์ เพราะฉะนั้น ตามพระราชนิยมในรัชกาลที่ห้า ต่อมา จึงให้ออกพระนามว่า สมเด็จ ฯ กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์  ทรงเป็นสมเด็จพระมหาสังฆปรินายก ทั่งทั้งพระราชอาณาเขต พระองค์สิ้นพระชนม์ เมื่อปี พ.ศ.2435 พระชนมายุได้ 84 พรรษา ต่อมาในรัชกาลที่หก ได้ทรงสถาปนาพระนามเป็น สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ เมื่อปี พ.ศ.2464

พระองค์ทรงเป็นผู้สร้างพระกริ่งขึ้นในประเทศเป็นพระองค์แรก เรียกกันต่อมาว่า "พระกริ่งปวเรศ"  นอกจากนั้น พระองค์ได้ทรงนิพนธ์วรรณกรรมไว้หลายเรื่องด้วยกัน ทั้งที่เป็นประวัติศาสตร์ พระธรรมเทศนา และตำรายา พระองค์ทรงเชี่ยวชาญในภาษาบาลี โหราศาสตร์ ภาษาขอมโบราณ ถึงกับได้ทรงแปลศิลาจารึกเมืองสุโขทัย ไว้เป็นประจักษ์พยาน

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>